Kredi Notu Nedir, Ne İşe Yarar?

Findeks (KKB) tarafından belirlenen kredi notu, müşterilerin finansal geçmişlerini göz önüne alarak, alım gücünü  ve risk oranını tespit etmeye yarayan belirleyici faktördür. Basit bir şekilde, anlaşılır dil ile ifade etmek gerekirse, bankaların sizi kredi kartı, ihtiyaç kredisi gibi ürünlerden faydalandırdığı takdirde yapacağınız borcu ödeyebilme gücüne sahip olduğunuzu görmek isterler.  Böylece size verdikleri paradan para kazanır, sizin de ihtiyacınızı çözmüş olurlar.

Kredi Notu Nasıl Hesaplarken Nelere Dikkat Edilir?

Kredi notu hesaplanırken dikkate alınan maddeler banka ve findeks çeşitli parametreler belirler. Gerek tüketiciyi gerekse bankayı korumak amaçlı belirlenen kurallar gereğince, müşteriye kredi verilip verilmeyeceğine karar verilir. Her ne kadar bu kurallar, uyulmadığı takdirde bankalara çeşitli para cezaları olarak dönse de, genel de kredi bankalar kararı verirken kendi çıkarlarını önde tutarlar. Gelelim kredi notu nasıl hesaplanır sorusunda rol oynayan ana faktörlere;

• Sigortalı bir işte çalışıyor olmalısınız.

En önemli etken, özel veya devlet kuruluşunda maaşlı çalışan olmanızdır. Böylece bankalar, size imkânlarını sunmadan önce bir ayda cebinize ne kadar para girdiğini öğrenebilirler. Eğer sigortalı bir işte çalışmıyorsanız, sağlam bir kefil veya ipotek edebileceğiniz mal varlığı olması işinizi kolaylaştırabilir.

• Kredi kartı ödemelerinizin devamlılığı önemli.

Sigortalı bir iş yerinde çalışmaya başladıktan kısa bir süre sonra, siz istemeseniz bile banka size kredi kartı gönderir. Alıp almamak size bağlı fakat ilerleyen zamanlarda kredi çekmeyi düşünüyorsanız almanız sizin faydanıza olacaktır. Bu kredi kartıyla yapacağınız harcamalar, vereceğiniz ödeme talimatları ve ekstrelerinizi ödeme zamanlarını geçirmeden kapatmanız, kredi notunuzu yukarıya taşır.

• Kredi ödemeleriniz ve mevcut borç durumunuz, kredi notunu belirlemede etkin rol oynar.

Kredi de aynı kredi kartı gibi, bankanın sağladığı finansal bir araç olduğundan, eğer daha önce kredi çektiyseniz, ödemelerinizi düzenli olarak yapmalısınız. Eğer taksitler hiç gecikmeye girmediyse ve ödemenizi söz verdiğiniz vadede yaptıysanız notunuz yükselir. Erken kapatılan krediler, kredi notunuzda düşüş sağlar. Ayrıca mevcut borç durumunuz kredi notunuzu etkiler. Örnek olarak 2000 TL net maaş alıyorsanız ve her ay 800 TL kredi borcu ödüyorsanız, bir sonraki kredi başvurunuz yüksek ihtimal ile reddedilecektir. Yeni yönetmeliğe göre toplam borcunuzun, maaşınızın yarısını geçmemesi gerekiyor. Reddedilen kredi başvuruları da, kredi çekme ihtimalinizi düşürmektedir.

Kredi Notunun Bankalar İçin Önemi

“Nasıl yüksek kredi notuna sahip oluruz” kısmını çözdüğümüze göre gelelim kredi notunun banka için ne ifade ettiğine. Müşteriler, yani tüketici olan bizler için kredi notu, bankadan kredi kartı, kredi gibi finansal araçlardan faydalanmak için yüksek tutulması gereken bir faktör iken, banka için kredi notu bir kontrol mekanizmasıdır. Bir başka deyişle “kredi notu nedir ?” sorusunu banka için cevaplamak gerekirse, en sade haliyle risk ölçme aracı denilebilir.

Bankalar, tüketicilere kredi verirken aslında düşük, orta ve yüksek ölçekli riskler alırlar. Her ne kadar bugüne kadar ödemelerini düzenli olarak gerçekleştirmiş, geçmişinde problem gözükmeyen tüketiciler de olsak, krediyi ödemez isek, bankayı zarara sokarız. İşte bu sebepten dolayı bankalar, kredi notumuza bakarak, bizlerle ticari bir ilişki içerisine girip girmeyeceğimizi hesap eder. Bankanın risk düzeyini ölçmek için kullandığı şemada;

• 1-699 puan arasında bulunan tüketiciler yüksek risk taşırlar. Bankalar bu aralıktaki puana sahip bireylere kredi vermeye yanaşmaz.
• 700-1099 aralığındaki tüketiciler ise orta risk taşırlar. Başvuru yaparsanız, sizden gelir belgesi istenir ve başvuru yapılan banka personelinin insafı burada az da olsa rol oynar. Yani tamamen bankaya kalmıştır krediyi verip vermemek. Burada başvurduğunuz bankanın finansal stratejisi büyük rol oynar.
• 1100-1499  puan aralığında bulunan müşteriler az risk taşırlar. Eğer borcunuz, maaşınızın yarısını geçmiyorsa, yüksek ihtimal ile kredi başvurunuz birçok banka tarafından olumlu sonuçlanır.
• 1500-1699 grubu risk taşımayan ya da bir diğer deyişle “iyi” kategorisine girer. Bu durumda genelde bankalar size kredi vermek için sıraya girerler ve çeşitli tekliflerde bulunurlar.
• 1699 ve üzeri grubunda ise “çok iyi” durumda bulunan müşterilerin bulunur. Genelde ödeme gücü yüksek, parasal sıkıntısı olmayan ve yüksek krediler kullanan bu bireyler için, “kredi notu” isim tamlaması pek bir anlam ifade etmez.

Yazımızda, bankalar ve müşteriler için kredi notu nedir sorusuna cevap verdik. Kafanıza takılan soruları ve anlamadığınız kısımları yorum bölümünden bizimle paylaşmaktan çekinmeyin.